W połowie lutego 2020 roku dwoje mieszkańców miasta i gminy Skawina, posiłkując się art. 241 Kodeksu Postępowania Administracyjnego (z którego wynika m.in. prawo składania wniosków do organów jednostek samorządu terytorialnego), zawnioskowało do Rady Miejskiej w Skawinie, Burmistrza Miasta i Gminy Skawina, Dyrektora Centrum Kultury i Sportu w Skawinie a także Wojewody Małopolskiego, o podjęcie działań zmierzających do unieważnienia statutu Centrum Kultury i Sportu w Skawinie przez uchylenie uchwały Rady Miejskiej w Skawinie Nr XIII/154/11 z 30 listopada 2011 r. (ze zm.) nadającej ten statut oraz do powzięcia działań skutkujących nadaniem nowego, zgodnego z prawem, statutu CKiS w Skawinie. Generalnie we wniosku była mowa o niezgodnym z prawem połączeniu funkcji kulturalnych i sportowych; wskazano, że obowiązujący Statut CKiS w Skawinie, w świetle obowiązujących przepisów nie jest dopuszczalny, zwłaszcza w kontekście połączenia w ramach jednego podmiotu, działalności z zakresu kultury z zadaniami z zakresu sportu; usunięciu nieprawidłowych zapisów; niedozwolonych powtórzeń ustawowych, czy też wnioskodawcy podjęli kwestię legalności zapisów sprzedawania przez CKiS sprzętu sportowego, rekreacyjnego i rehabilitacyjnego oraz prowadzenia nauki języków obcych. Jaka była odpowiedź tychże organów? O treści samego wniosku oraz udzielonych odpowiedziach, piszemy poniżej.

Przypomnijmy, że każdy z nas może w interesie prywatnym, czy też publicznym, jako osoba fizyczna, grupa, czy organizacja napisać do dowolnego organu w sprawie, w której chciałby w szczególności:

– ulepszyć organizację danego organu,

– wzmocnić praworządność,

– usprawnić pracę i zapobiec nadużyciom,

– ochrony własności,

– czy też lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

I. Treść wniosku skierowana 17 lutego 2020 r.:

>>> POCZĄTEK WNIOSKU <<<

DO:

Przewodnicząca i Radni Rady Miejskiej w Skawinie – rada@gminaskawina.pl

Burmistrz Miasta i Gminy w Skawinie – urzad@gminaskawina.pl  

Dyrektor Centrum Kultury i Sportu w Skawinie – centrum@ckis.pl

Wojewoda Małopolski – urzad@malopolska.uw.gov.pl 

WNIOSEK z art. 241 Kodeksu Postępowania Administracyjnego

Szanowni Państwo

opierając się na treści art. 241 KPA, w trosce o wzmocnienie praworządności, proponujemy i wnioskujemy o podjęcie działań zmierzających do unieważnienia statutu Centrum Kultury i Sportu w Skawinie przez uchylenie uchwały Rady Miejskiej w Skawinie NR XIII/154/11 z 30 listopada 2011 r. (ze zm.)[1] nadającej ten statut oraz do powzięcia działań skutkujących nadaniem nowego, zgodnego z prawem, statutu CKiS w Skawinie.

UZASADNIENIE

I.

Ad Rozdział IV par. 5 ust. 2

„Bezpośrednim przełożonym dyrektora Centrum jest Burmistrz, który ustala wynagrodzenie dyrektora Centrum”.

Brak podstaw prawnych do uznania, iż burmistrz jest bezpośrednim przełożonym Dyrektora Centrum.

Zamieszczenie tego rodzaju zapisów stanowi naszym zdaniem istotne naruszenie prawa. W poglądzie tym nie jesteśmy osamotnieni, bowiem zgadza się z nami m.in. Wojewoda Dolnośląski stwierdzając, że:

„Zapis dotyczący nadzoru nad działalnością finansową Ośrodka stanowi przekroczenie udzielonego Radzie upoważnienia, co stanowi istotne naruszenie art. 13 ust. 2 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej[2] oraz art. 7 Konstytucji skutkujące stwierdzeniem jego nieważności”[3] oraz Wojewoda Podlaski: „Wszelka ingerencja organu stanowiącego polegająca na przyznaniu organizatorowi kompetencji nadzorczych jest nieuprawnionym naruszeniem samodzielności jednostki organizacyjnej”.[4]

Z kolei w wyroku z dnia 20 marca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt. I SA/Wa 134/08) stwierdził: „Instytucja kultury, jako osoba prawna jest całkowicie odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa, z własnym majątkiem, środkami trwałymi, przychodami oraz kosztami, samodzielnie gospodarującą w ramach posiadanych środków. Samodzielność instytucji kultury jako osoby prawnej, oznacza także, zdaniem Sądu, że organizator nie może w sposób dowolny samodzielnie modyfikować zakresu działalności instytucji kultury.”

Należy zaznaczyć, że żaden z przepisów ustawy o działalności kulturalnej nie przyznaje burmistrzom „nadzwyczajnych uprawień nadzorczych” czy statusu „bezpośredniego” przełożonego wobec instytucji kultury. A – jak wiemy – burmistrz winien działać na podstawie i w granicach prawa, co bezpośrednio nakazuje art. 7 Konstytucji RP. Wychodząc poza te granice, łamane jest prawo.[5]

Burmistrz nie może stanowić pracodawcy dyrektora. Jego pracodawcą jest instytucja kultury. Burmistrz,  jako organ wykonawczy organizatora – jednostki samorządu terytorialnego, jedynie wykonuje określone ustawami czynności, ale nie mają one charakteru zwierzchnictwa, bycia „przełożonym”, itp.

Zgodnie z uchwałą Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 sierpnia 2018 roku (sygn. akt KIO/KD 31/18):

„- organizator wydaje akt o utworzeniu instytucji kultury, który określa jej nazwę, rodzaj, siedzibę i przedmiot działania (art. 11 u.o.p.d.k.);

– organizator zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona (art. 12 u.o.p.d.k.);

– instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora (art. 13 ust. 1 u.o.p.d.k.);

– organizację wewnętrzną instytucji kultury określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora tej instytucji, po zasięgnięciu opinii organizatora oraz opinii działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców (art. 13 ust. 3 u.o.p.d.k.);

– instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora (art. 14 ust. 1 u.o.p.d.k.);

– instytucja kultury gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania (art. 27 ust. 1 u.o.p.d.k.).

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika więc wyodrębnienie prawne i organizacyjne instytucji kultury oraz ich pełna autonomia i samodzielność finansowa i organizacyjna”.

Zauważyć również należy, że instytucja kultury jest samorządową osobą prawną, a więc cechuje się samodzielnością i autonomią działania. Wskazuje na to bezpośrednio rozstrzygnięcie nadzorcze Nr Nk-N.4131.96.3.2016.Jb Wojewody Dolnośląskiego z dnia 1 lutego 2016 r.

II.

Ad Rozdział II par. 2 ust. 2

Samorządowa instytucja kultury nie może swojego działania opierać zarówno na ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jak i ustawie o sporcie.

Poza tym – podkreślić należy istnienie konstytucyjnej zasady legalizmu. W statucie instytucji kultury można wpisać TYLKO i WYŁĄCZNIE to, na co pozwala ustawa. A ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wymienia zamknięty katalog spraw, które mają się znaleźć w statucie. Jakie?

„Statut zawiera:

1) nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury;

2) zakres działalności;

3) organy zarządzające i doradcze oraz sposób ich powoływania;

4) określenie źródeł finansowania;

5) zasady dokonywania zmian statutowych;

6) postanowienia dotyczące prowadzenia działalności innej niż kulturalna, jeżeli instytucja zamierza działalność taką prowadzić” (artykuł 13 ustawy).

Organ Gminy, jest obowiązany działać ŚCIŚLE w granicach tego zadania. Nie wolno mu wykraczać poza podstawę programową / ustawę. Nie jest upoważniony ani do regulowania tego, co zostało już w jakiejś ustawie uregulowane, ani też do wychodzenia POZA ZAKRES upoważnienia ustawowego. Te sześć regulacji, które Rada Gminy powinna zamieścić w statucie instytucji, ma więc charakter zamknięty, co oznacza że NIE MOGĄ się znaleźć w statucie zagadnienia inne niż nie wymienione w art. 13 ust. 2 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej[6].

Jednocześnie par. 6 statutu stanowi prawie w całości powtórzenie zapisów ustawy, albo ich modyfikację (ust. 4-9) co nie jest dozwolone.

Modyfikację zapisów ustawowych stanowi również par. 9 (zwłaszcza ust. 2 i 3). W par. 9 ust. 4 nie wskazano z kolei jaka Rada oraz jakie konkretnie komisje (jakiego organu?) dokonują oceny działalności Centrum.

Można się jedynie domyślać, że mowa o komisjach radnych Rady Miejskiej w Skawinie.

Poza tym, należałoby się poważnie zastanowić, czy w statucie zapis o radzie i komisjach to właściwe miejsce na tego rodzaju kwestie.

Z kolei zapisy umiejscowione w par. 8 ust. 1 k) czy p) warte są co najmniej dogłębnej analizy, zwłaszcza pod kątem umożliwienia o sprzedawaniu sprzętu sportowego, rekreacyjnego, rehabilitacyjnego, nauki języków obcych itp.

III.

Naszym zdaniem, przedmiotowa uchwała zawierająca Statut Centrum Kultury i Sportu w Skawinie, w świetle obowiązujących przepisów nie jest dopuszczalna, zwłaszcza w kontekście połączenia w ramach jednego podmiotu, działalności z zakresu kultury, realizowanych w ramach CKiS, z zadaniami z zakresu sportu.

Powyższe rozwiązanie narusza w szczególności ustawę z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W art. 2 tej ustawy zostały wymienione dopuszczalne formy organizacji, w jakich mogą być prowadzone instytucje kultury, do których należą muzea, domy kultury, teatry, opery, świetlice oraz biblioteki wraz z ich zadaniami. Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.

Należy zauważyć, iż w świetle ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, o działalności instytucji kultury, decyduje wprawdzie wola organizatora, jednakże, w myśl orzecznictwa sądów administracyjnych, nie można podzielić poglądu, zgodnie z którym to jedynie wola organizatora decyduje o tym, jakie zadania będą przypisane tworzonej przez niego instytucji kultury, według jakich zasad taka instytucja będzie działała oraz według jakich reguł instytucja kultury będzie prowadziła swoją gospodarkę finansową. Organizator nie może w sposób dowolny samodzielnie modyfikować zakresu działalności instytucji kultury. Tymczasem Rada Miejska w Skawinie, połączyła zadania gminnej instytucji kultury z zadaniami z zakresu sportu, wbrew przepisom ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Dalej, zgodnie z rozstrzygnięciem nadzorczym Nr PN.4131.357.2019 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 5 lipca 2019 r.[7]:

Na podkreślenie zasługuje również, istnienie istotnych różnic w sposobie finansowania ww. działalności, określonych przepisami ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z art. 14 pkt 7 i art. 219 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869), zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywanie terenów rekreacyjnych mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe w ramach dotacji określanej na ten cel w uchwale budżetowej. Zakłady takie są jednostkami organizacyjnymi, nieposiadającymi osobowości prawnej. Z kolei, ustawa o sporcie w art. 27 stanowi, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć (może także wspierać kulturę fizyczną na podstawie przepisów odrębnych). W związku z powyższym, finansowanie przez gminę zadań z zakresu sportu może się odbywać bezpośrednio z budżetu gminy, w tym za pośrednictwem gminnego zakładu budżetowego, może być też realizowane w formie dotacji udzielanej innym podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, którym zostaną powierzone zadania w trybie i na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Natomiast samorządowe instytucje kultury, jako mające osobowość prawną, są odrębnymi od gminy podmiotami prawa, dysponują majątkiem, środkami trwałymi, samodzielnie gospodarują w ramach posiadanych środków, a organizator nie odpowiada za ich zobowiązania. Finansowanie instytucji kultury, jako odrębnych podmiotów odbywa się zatem na innych zasadach niż zadania z zakresu sportu. Tym samym, realizowanie w ramach jednego podmiotu zadań z obu wyżej wspomnianego zakresu jest niedopuszczalne. Narusza to bowiem, w sposób wyżej opisany, przepisy ustawy o finansach publicznych Powyższe wskazuje, w ocenie organu nadzoru, na sprzeczność z prawem przedmiotowej uchwały. Na poparcie powyższego stanowiska, należy wskazać na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2001 r., sygn. akt I SA 2197/2001; z dnia 4 kwietnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 2268/00; z dnia 5 grudnia 2001 r. sygn. akt SA/Sz 734/01; z dnia 7 marca 2012 r. sygn. akt II OSK 957/12.

Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lipca 2012 r. (sygn.. akt II OSK 957/12)[8]:

W myśl art. 14 pkt 7 ustawy o finansach publicznych zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywanie terenów rekreacyjnych mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe. Zakłady takie są jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, działającymi na podstawie statutu, określającego w szczególności nazwę, siedzibę i przedmiot działalności. Ustawa o sporcie w art.27 stanowi, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć (może także wspierać kulturę fizyczną na podstawie przepisów odrębnych). Takiej uchwały Rada Gminy R. nie podjęła. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.jedn. Dz.U. z 2001 r., Nr 13, poz.123 ze zm.) jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Samorządowe instytucje kultury mają osobowość prawną, są odrębnym od gminy podmiotem prawa, dysponują majątkiem, środkami trwałymi, samodzielnie gospodarują w ramach posiadanych środków, organizator nie odpowiada za ich zobowiązania. Finansowanie instytucji kultury jako odrębnych podmiotów odbywa się na innych zasadach niż zadania z zakresu sportu. Powołany w podstawie prawnej uchwały art. 11 mówi o wydawaniu aktu o utworzeniu instytucji kultury, w którym określa jej przedmiot działania, nazwę i siedzibę, a art. 13 stanowi, że te instytucje działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora. Z tytułu uchwały wynika, że ma ona na celu zmianę nazwy instytucji kultury podczas gdy w rzeczywistości jej treść, wraz z załącznikiem, stanowi o przekazaniu osobie prawnej, jaką jest instytucja kultury, do wykonywania innego rodzaju zadań własnych – zadań z zakresu sportu, finansowanych na odmiennych zasadach. Tych aspektów sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny nie zbadał, poprzestając na formalnoprawnej analizie podstaw prawnych zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego”.

W rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody świętokrzyskiego z 15 lipca 2015 r. (znak NR PNK.I.4131.52.2015):

(…) nie można podzielić poglądu (…), zgodnie z którym to jedynie wola organizatora decyduje o tym, jakie zadania będą przypisane tworzonej przez niego instytucji kultury, według jakich zasad taka instytucja będzie działała oraz według jakich reguł instytucja kultury będzie prowadziła swoją gospodarkę finansową. Pogląd ten stoi bowiem w sprzeczności z art. 9, art. 27 ust. 1 i art. 28 [ustawy o działalności kulturalnej], której przepisy stanowią lex specialis w stosunku do innych ustaw, w tym i do [ustawy o finansach publicznych, zob. np. wyroki NSA: z 17 października 2001 r., sygn. akt I SA 2197/2001; z 4 kwietnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 2268/00; z 5 grudnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 734/01]. Samodzielność instytucji kultury jako osoby prawnej oznacza także, zdaniem Sądu, że organizator nie może w sposób dowolny samodzielnie modyfikować zakresu działalności instytucji kultury – por. Wyrok WSA w Warszawie z 20 marca 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 134/08.

 Tymczasem Rada Gminy, bez podstawy prawnej, w sposób niejako ukryty, zmieniając nazwę połączyła działania Gminnego Ośrodka Kultury w Łopusznie z zadaniami z zakresu sportu, bez aktu połączenie tych jednostek, wbrew przepisom ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, zgodnie z którymi, stosownie do art. 9 ust. 1 jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Ustawodawca w art. 2 tej ustawy wymienia następujące formy organizacji w jakich mogą być prowadzone instytucje kultury, do których należą muzea, domy kultury, teatry, opery, świetlice oraz biblioteki wraz z ich zadaniami. Tymczasem ze Statutu stanowiącego załącznik nr. 1 do uchwały wynikają zadania takie jak: upowszechnianie sportu i rekreacji, organizowanie imprez sportowych, realizacja wymiany sportowej i współpraca z Klubami Sportowymi.

 Działalności sportowej dotyczą przepisy ustawy z 25 czerwca 2010 r. o Sporcie, z których wynika, iż działalność sportową prowadzi się w szczególności w formie Klubu Sportowego działającego jako osoba prawna, czyli odrębny podmiot (art. 2 i 3 ustawy o sporcie). Inne jest też finansowanie.

Istotne do przywołania jest również prawomocne postanowienie WSA w Warszawie (sygn. akt II SA/Wa 1834/15) z 15 stycznia 2016 r., w którym:

Wojewoda […] rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia […] października 2015 r. nr […], na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) stwierdził nieważność uchwały nr […] Rady Gminy […] z dnia […] sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia samorządowej instytucji kultury – Gminnego Ośrodka Kultury w […] w części dotyczącej:

1) § 3 Uchwały w zakresie wyrazów: “oraz działalność sportowa”,

2) § 2 ust. 2 Załącznika do Uchwały w zakresie wyrazów: “oraz działalność sportowa”,

3) § 2 ust. 4 pkt 1 Załącznika do Uchwały w zakresie wyrazów: “sportowych i rekreacyjnych”,

4) § 2 ust. 4 pkt 2 Załącznika do Uchwały w zakresie wyrazów: “i sporcie”,

5) § 2 ust. 4 pkt 3 Załącznika do Uchwały w zakresie wyrazów: “sportowych i rekreacyjnych”,

6) § 2 ust. 4 pkt 9 Załącznika do Uchwały w zakresie wyrazów: “sportu i rekreacji”.

Wojewoda […], wskazał że Rady Gminy […] uchwałą nr […] z dnia […] sierpnia 2015 r., na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, art. 9 ust. 1 i art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 9, 11 i 13 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz. U. z 2012, poz. 406 z późn. zm.), utworzono gminną jednostkę organizacyjną, działająca w formie samorządowej instytucji kultury pod nazwą Gminny Ośrodek Kultury w […], zwany dalej “Ośrodkiem”.

W § 3 uchwały, wskazano że podstawowym przedmiotem działania Gminnego Ośrodka Kultury w […] będzie wykonywanie zadań gminy w zakresie organizowania działalności kulturalnej, zaspokajania potrzeb oświatowych i informacyjnych ogółu mieszkańców oraz uczestniczenie w upowszechnianiu wiedzy i kultury na terenie Gminy […] z uwzględnieniem działań promocyjnych oraz działalność sportowa. Szczegółowy zakres działalności Ośrodka określa Statut.

W załączniku do uchwały nr […] z dnia […] sierpnia 2015 r., stanowiącym statut Gminnego Ośrodka Kultury w […], w § 2 ust 2 postanowiono, że poza zakresem określonym w ust. 1 przedmiotem działalności Ośrodka jest zaspokajanie potrzeb oświatowych i informacyjnych ogółu mieszkańców, uczestniczenie w upowszechnianiu wiedzy i kultury na terenie Gminy […] z uwzględnieniem działań promocyjnych oraz działalność sportowa.

(…)

Dokonując oceny legalności powyższej uchwały Wojewoda […] uznał, że jej treść, w zakresie objętym rozstrzygnięciem nadzorczym wskazuje na to, iż przedmiotem działalności Gminnego Ośrodka Kultury oprócz zadania w zakresie upowszechniania kultury, jest dodatkowo inna działalność, obejmująca realizację zadań w zakresie sportu i rekreacji. Zdaniem organu Rada Gminy […], bez podstawy prawnej, połączyła przedmiot działania Gminnego Ośrodka Kultury z zakresu kultury z zadaniami z zakresu sportu, wbrew przepisom ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U.2012.406 j.t.). Ustawodawca w art. 2 tej ustawy wymienia następujące formy organizacji w jakich mogą być prowadzone instytucje kultury, do których należą muzea, domy kultury, teatry, opery, świetlice oraz biblioteki wraz z ich zadaniami. Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.

Organ wskazał, iż działalności sportowej dotyczą przepisy ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715) określające formy w jakich działalność ta może być prowadzona (kluby sportowe, w tym uczniowskie kluby sportowe). Wojewoda podał, że w myśl art. 14 pkt 7 i art. 219 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywanie terenów rekreacyjnych mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe w ramach dotacji określanej na ten cel w uchwale budżetowej. Zakłady takie są jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej.

Organ nadzoru wskazał, że ustawa o sporcie w art. 27 stanowi, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć (może także wspierać kulturę fizyczną na podstawie przepisów odrębnych).

W ocenie Wojewody finansowanie przez gminę zadań z zakresu sportu może się odbywać bezpośrednio z budżetu gminy, w tym za pośrednictwem gminnego zakładu budżetowego, może być też realizowane w formie dotacji udzielanej innym podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, którym zostaną powierzone zadania w trybie i na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Z kolei samorządowe instytucje kultury jako mające osobowość prawną, są odrębnym od gminy podmiotem prawa, dysponują majątkiem, środkami trwałymi, samodzielnie gospodarują w ramach posiadanych środków, organizator nie odpowiada za ich zobowiązania. Finansowanie instytucji kultury jako odrębnych podmiotów odbywa się na innych zasadach niż zadania z zakresu sportu.

Powołany w podstawie prawnej uchwały art. 11 ustawy mówi o wydawaniu aktu o utworzeniu instytucji kultury. W myśl art. 27 ust. 3 ustawy o działalności kulturalnej podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan finansowy ustalony przez dyrektora, z zachowaniem wysokości dotacji organizatora.

Z treści uchwały wynika, że jej celem jest przekazanie samorządowej instytucji kultury będącej osobą prawną, innego rodzaju zadań własnych – zadań z zakresu sportu, które mogą być wykonywane przez jednostkę organizacyjną gminy, ale mogącą działać wyłącznie w formie zakładu budżetowego finansowanego w formie dotacji.

–

W Regulaminie Organizacyjnym CKiS w Skawinie opublikowanym w BIP wskazano odrębny dział sportu i rekreacji (par. 40)[9].

Podobnie w BIP CKiS w dokumencie pn. Struktura Organizacyjna Centrum Kultury i Sportu w Skawinie (z 2 lipca 2019 r.)[10] zostały wyodrębnione osobne komórki organizacyjne zajmujące się sportem/rekreacją.

Wobec powyższego, wniosek uznajemy za konieczny i zasadny do gruntownego przeanalizowania oraz zrealizowania.

O rozpatrzeniu naszego wniosku prosimy bez zbędnej zwłoki powiadomić nas na adres mailowy: {…}

Biorąc pod uwagę ekonomikę postępowania, prosimy nie wysyłać nam papierowych wersji odpowiedzi na wniosek.

{…}

{…}

Mieszkańcy Miasta i Gminy Skawina

Dane dodatkowe w załączniku.

===

[1] BIP: https://bip.malopolska.pl/ckis,m,260350,statut-ckis-w-skawinie.html [dostęp: 15 lutego 2020 r.] / https://ckis.pl/wp-content/uploads/2017/12/Statut-CKiS-w-Skawinie.pdf [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

[2] http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19911140493/U/D19910493Lj.pdf [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

[3] rozstrzygnięcie nadzorcze Nr Nk-N.4131.96.3.2016.JB Wojewody Dolnośląskiego z dnia 1 lutego 2016 r.

[4] rozstrzygnięcie nadzorcze z dnia 4 lutego 2013 r. w sprawie NK-II.4131.105.2013.AK

[5] Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 grudnia 2001 roku w sprawie SA/Sz 733/01: „Instytucja kultury jako osoba prawna jest odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa, z własnym majątkiem, środkami trwałymi, przychodami oraz kosztami, samodzielnie gospodarującą w ramach posiadanych środków”. Zasady gospodarowania środkami finansowymi biblioteki określa Rozdział 3 ustawy o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej. Jednocześnie żaden z zapisów ustawy nie przyznaje organowi wykonawczemu Gminy kompetencji do nadzorowania działań dyrektora biblioteki. Brak też podstawy prawnej do wprowadzania do statutu biblioteki zapisów, na mocy których organ wykonawczy może nadzorować działalność samodzielnego, posiadającego osobowość prawną podmiotu” (Rozstrzygnięcie nadzorcze nr Lex-R.4131.29.2014.MN Wojewody Mazowieckiego z dnia 22 lipca 2014 r).

[6] Rozstrzygnięcie Nadzorcze Nr Nk-N.4131.96.3.2016.Jb Wojewody Dolnośląskiego z dnia 1 lutego 2016 r.
W art. 13 ust. 1 ustawy wskazany został katalog zamknięty kwestii, które powinny zostać unormowane w statucie. Przesądza o tym posłużenie się przez ustawodawcę kategorycznym sformułowaniem “statut zawiera”, które świadczy o całościowym uregulowaniu i tym samym wyklucza możliwość uznania, że jest to przykładowe uregulowanie zakresu statutu, gdyż w takim wypadku racjonalny ustawodawca użyłby zwrotów “w szczególności”, “a zwłaszcza”, które wskazywałyby na przykładowy, otwarty charakter wyliczenia. Oznacza to, iż rada gminy, nadając statut gminnej instytucji kultury, winna zamieścić w przedmiotowej uchwale postanowienia odnoszące się do wszystkich elementów wymienionych w art. 13 ust. 2 ww. ustawy, a zarazem nie wolno jej zamieszczać postanowień, które wykraczałyby poza treść tego przepisu. BRAK w statucie któregoś z wyszczególnionych ustawowo elementów, podobnie jak i zamieszczenie postanowień WYKRACZAJĄCYCH poza treść przepisu upoważniającego, skutkuje istotnym naruszeniem zarówno normy kompetencyjnej wynikającej z art. 13 ust. 2 ww. ustawy, jak i konstytucyjnej zasady legalności aktu prawa miejscowego. Powinnością, a zatem obowiązkiem rady gminy, jest respektowanie zakresu przedmiotowego wyznaczonego przepisem art. 13 ust. 2 pkt 1 – 6 ustawy.

[7] http://edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl/WDU_N/2019/3452/akt.pdf [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

[8] http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/EEE20CDD6E [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

[9] https://bip.malopolska.pl/ckis,a,1574508,regulamin-organizacyjny-ckis-w-skawinie.html [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

[10] https://bip.malopolska.pl/ckis,m,273446,struktura-organizacyjna-centrum-kultury-i-sportu-w-skawinie.html [dostęp: 15 lutego 2020 r.]

>>> KONIEC WNIOSKU <<<

II. Wobec braku jakiejkolwiek odpowiedzi (nawet tej o zwykłym potwierdzeniu wpływu wniosku), 3 marca 2020 r. mieszkańcy Ci zapytali Radę Miejską w Skawinie, Burmistrza Miasta i Gminy w Skawinie oraz Centrum Kultury i Sportu w Skawinie czy otrzymali wniosek sprzed 17 dni oraz kiedy mogą oczekiwać na niego odpowiedzi.

Zero reakcji.

III. Kolejne dopytanie obywateli o wpływ wniosku i brak odpowiedzi na wniosek przekazane zostało 25 marca 2020 r.:

Obywatele bowiem nie uzyskali dotychczas żadnej odpowiedzi co się dzieje z ich wnioskiem, czy przedłużony zostanie termin na jego rozpatrzenie, z uwagi na zaistniałą w lutym i marcu sytuację czy też jest normalnie rozpatrywany, chociaż termin na jego rozpatrzenie (30 dni) już minął.

IV. Dnia 2 kwietnia 2020 r. nadeszła z Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie odpowiedź na wniosek z 17 lutego 2020 r.:

V. Następnego dnia (3 kwietnia 2020 r.), wnioskodawcom odpisała Przewodnicząca Rady Miejskiej w Skawinie:

Szanowni Państwo,

W nawiązaniu do Państwa korespondencji kierowanej do Radnych Rady Miejskiej w Skawinie dotyczącej wniosku o zmianę statutu Centrum Kultury i Sportu w Skawinie informuję, iż odpowiedź Burmistrza do Państwa w tej sprawie, została przekazana wszystkim Radnym.

Z poważaniem

Ewa Masłowsk

Przewodnicząca Rady Miejskiej

w Skawinie

VI. W połowie maja 2020 r. wnioskodawcy otrzymali również odpowiedź z Wydziału Prawnego i Nadzoru Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie:

Wskazuje się w niej, że nowy statut CKiS w Skawinie ma uwzględniać w swej treści większość wniosków podnoszonych w skardze.

Skan tego pisma:

Czy zmiana statutu nastąpi na sesji czerwcowej, niedługo będziemy mieli okazję się przekonać.

VI. Centrum Kultury i Sportu w Skawinie do tej pory nie odpowiedziało na przedmiotowy wniosek mieszkańców.