Przedstawiamy list czytelnika z Jaśkowic, który proponuje pomysł utworzenia na terenie sołectwa Jaśkowice spółki wodnej:

Szanowni Państwo, przedkładam propozycję zawiązania Spółki Wodnej, która swoją działalnością obejmie Sołectwo Jaśkowice. Istniejąca przy Gminie Spółka Wodna obejmuje swoim działaniem część naszej gminy i jest bardzo mało prawdopodobne, aby walne zgromadzenie istniejącej spółki wyraziło zgodę na przyjęcie nowych członków i objęcie swym działaniem terenu Sołectwa Jaśkowice.

Nazwa “gminna” oznacza jedynie to, że działa na terenie naszej gminy. Rozmawiałem ze Starostwem o korzyściach płynących dla mieszkańców sołectwa wynikających z posiadania na terenie sołectwa takiej spółki i bycia jej członkiem.

Moim zdaniem przy obecnym stanie melioracji naszej wsi i występujących anomaliach pogodowych jest właściwym powołanie do życia takiej spółki. Siedzibą spółki może być adres Urzędu Gminy.

Poniżej pozwolę sobie zamieścić Art 164 ust 1 i ust 4 oraz art 165 ust. 1,2,3,4 Ustawy „Prawo Wodne”

Art. 164. 1. Spółki wodne oraz związki wałowe są formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne i mają na celu zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami 4. Spółki wodne mogą korzystać z pomocy państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, w formie dotacji, udzielanej zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych dotyczącymi dotacji podmiotowych udzielanych z budżetu państwa oraz dotacji przedmiotowych udzielanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Art. 165. 1. Utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej.

Do utworzenia spółki wodnej wymagane jest:

1. a) uchwalenie statutu spółki przez osoby zainteresowane utworzeniem spółki, b) dokonanie wyboru organów spółki.

Starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki wodnej zatwierdza statut spółki w drodze decyzji; w przypadku niezgodności statutu z prawem starosta wzywa do usunięcia niezgodności statutu z prawem w określonym terminie, a jeżeli niezgodności nie zostaną usunięte – odmawia, w drodze decyzji, jego zatwierdzenia.

Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu. Proponuję planowane zebranie Rady Sołeckiej z mieszkańcami zmienić na zebranie założycielskie powołujące spółkę wodną.

Musimy się zjednoczyć aby poprawić i uregulować gospodarkę wodna (wody opadowe i gruntowe) w naszej wsi.

Zgodnie z art. 7 ust 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują między innymi sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Sprawy melioracji na gruntach rolnych jako mieszczące się w ramach szeroko pojmowanej gospodarki wodnej mieści się w zakresie zadań własnych gminy. Stąd też za niezasadne i sprzeczne z obowiązującą literą prawa należy uznać stanowisko w myśl którego sprawy melioracyjne winny być całkowicie wyłączone z zainteresowania gminy i należą wyłączne do właścicieli nieruchomości i powołanych przez nich spółek.

Nie zmienia to oczywistej zasady wyrażonej w art. 77 ust 1 ustawy Prawo wodne iż utrzymanie urządzeń melioracji szczegółowych należy do właścicieli nieruchomości lub spółki wodnej – jeżeli są objęte działalnością spółki.

 Spółki wodne, zapewniając zaspokojenie potrzeb zrzeszonych w nich osób w dziedzinie gospodarowania wodami, mogą podejmować prowadzenie działalności umożliwiającej osiągnięcie zysku netto.

Osiągnięty zysk netto przeznacza się wyłącznie na cele statutowe spółki wodnej.

Spółki wodne mogą być tworzone w szczególności do wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących m.in. do:

  a) ochrony przed powodzią,

  b) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych,

  c) wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych,

Do prowadzenia działalności, o której mowa w ust. 3 pkt 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 8-10 i 12 oraz przepisy wydane na podstawie art. 11 i 13 ustawy z 07.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Spółki wodne mogą korzystać z pomocy państwa w formie dotacji podmiotowych z budżetu państwa oraz z pomocy finansowej z budżetu jednostek samorządu terytorialnego udzielanej zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych, przeznaczonej w szczególności na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz realizację inwestycji.

 Udzielenie spółce wodnej wykonującej urządzenia melioracji wodnych pomocy, o której mowa w ust. 5, może nastąpić wówczas, gdy obszar przewidziany do melioracji stanowi zwarty kompleks, zasięg oraz projekt techniczny melioracji zostały uzgodnione z wojewodą, a udział własny członków spółki wodnej odpowiada co najmniej kwocie wyliczonej zgodnie z art. 74 ust. 2 pkt 1 oraz z art. 78 ust. 1.”

 Jeśli chodzi o udzielanie spółkom wodnym wsparcia ze środków budżetów samorządów, to prawo wodne odsyła do ustawy o finansach publicznych, która przewiduje możliwość udzielania dotacji podmiotowych, przedmiotowych i celowych.

Zgodnie z art. 126 Ustawy o Finansach Publicznych dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać jednostkom nie-zaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku dotacji celowych na realizację zadań publicznych i inwestycji znajdujących się w zakresie zadań tych jednostek.

Działalność spółki wodnej spełnia kryteria umożliwiające przyznanie dotacji celowej.

Możliwe jest również  zlecenie innego zadania gminy spółce wodnej w trybie art. 221 ust. 2 i ust. 4 ustawy o finansach publicznych, na podstawie uchwały podjętej przez organ uchwałodawczy samorządu oraz umowy zawartej ze spółką.

Spółka wodna może zatem wykonywać zadania zlecone z zakresu gospodarki wodnej należące do zadań własnych gminy.

Jednostka samorządu terytorialnego może udzielać dotacji celowych dla spółek wodnych na podstawie art. 250 ustawy o finansach publicznych, który stanowi, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, która określa w szczególności:

• wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji;
• termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego.

• termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.

Mając na względzie przytoczone powyżej regulacje prawne stwierdzić należy, że przepisy prawne dopuszczają wspieranie finansowe działalności spółek wodnych przez gminę z budżetu tej jednostki samorządu terytorialnego.

Zasady wsparcia podlegają jednak ścisłej reglamentacji uregulowanej w przepisach ustawy o finansach publicznych.

Przekazywanie spółce środków finansowych podlega dyscyplinie finansów publicznych.

Uzyskanie dotacji wymaga jej wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem i ścisłego rozliczenia.

Niektóre dotacje zwłaszcza przeznaczone na inwestycje  wymagają udziału własnego zainteresowanych członków spółki wodnej.

Korzystanie z dotacji wymaga aby spółka posiadała właściwy poziom organizacyjny, gwarantujący rzetelne rozliczenie uzyskanego wsparcia.

Bardzo proszę o uważne przeczytanie artykułu i zastanowienie się, czy jest to potrzebne naszej wsi.

Decyzję ewentualną podejmiemy na zebraniu wiejskim.

Z poważaniem

Józef Tomczak