19 marca 2019 r. na ręce Burmistrza Miasta i Gminy Skawina została złożona petycja mieszkańców skierowana do władz gmin Metropolii Krakowskiej, dotycząca podjęcia zdecydowanych działań mających na celu poprawę jakości powietrza we wszystkich gminach. Więcej szczegółowych informacji publikujemy poniżej.

Burmistrz w rozmowie z mieszkańcami podkreślił, iż każda inicjatywa podejmowana przez mieszkańców jest dla gminy niezwykle ważna. Działania gminy ukierunkowane są na walkę z zanieczyszczeniem powietrza pochodzące tak z gospodarstw domowych jak i z zakładów przemysłowych. Świadczą o tym liczne programy i projekty, w których gmina bierze udział.

Działania w zakresie ograniczania niskiej emisji na terenie Gminy Skawina:

W 2016 r. na terenie Gminy Skawina, rozpoczęto proces wymiany starych i niesprawnych kotłowni węglowych na nowe proekologiczne źródła ogrzewania. W ramach przyznanych na ten cel środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w 2016 roku zlikwidowanych zostało 87 starych i nieekologicznych kotłowni. Mieszkańcy, którzy zmodernizowali system ogrzewania swoich domów wymienili stare źródła ciepła na:

• wysokoefektywne kotły na eko-groszek: 52 instalacje, co stanowi 59,77% wszystkich wymienionych w 2016 roku kotłów.
• kondensacyjne kotły gazowe: 33 instalacje, co stanowi 37,93% wszystkich wymienionych w 2016 roku kotłów.
• wysokoefektywne i niskoemisyjne kotły na pellet: 2 instalacje, co stanowi 2,30% wszystkich wymienionych w 2016 roku kotłów.

W roku 2017 wymiana kotłów była kontynuowana. Dzięki pozyskaniu środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz środkom pochodzącym z budżetu Gminy Skawina na ternie gminy zlikwidowanych zostało 164 starych i niskoemisyjnych kotłowni węglowych. Mieszkańcy którzy zmodernizowali system ogrzewania swoich domów wymienili stare źródła ciepła na:

• wysokoefektywne kotły na eko-groszek: 55 instalacji, co stanowi 33,54% wszystkich wymienionych w 2017 roku kotłów.
• kondensacyjne kotły gazowe: 105 instalacji, co stanowi 64,02% wszystkich wymienionych w 2017 roku kotłów.
• wysokoefektywne kotły na pellet: 4 instalacje, co stanowi 2,44% wszystkich wymienionych w 2017 roku kotłów.

W roku 2018 zrealizowano 289 umów na wymianę kotłów. Mieszkańcy którzy zmodernizowali system ogrzewania swoich domów wymienili stare źródła ciepła na: Wysokoefektywne kotły na eko-groszek: 71 instalacji, co stanowi 25% wszystkich wymienionych w 2018 roku kotłów

• kondensacyjne kotły gazowe: 208 instalacji, co stanowi 72% wszystkich wymienionych w 2018 roku kotłów.
• wysokoefektywne kotły na pellet: 9 instalacji , co stanowi 3% wszystkich wymienionych w 2018 roku kotłów.
• z możliwości podłączenia do sieci MPEC skorzystała 1 osoba. 

W 2019 r. planowane jest przekazanie dotacji na wymianę starych palenisk w około 600 budynkach.

Dotychczas od 2015 r. wpłynęło ok. 1400 wniosków o dotację na wymianę kotłów. W 2018 r. zmodyfikowano Regulamin udzielania dotacji uwzględniając sytuację społeczną wnioskodawców – w pierwszej kolejności nowe wnioski o dotację będą rozpatrywane z uwzględnieniem dodatkowych kryteriów np. czy wnioskodawca jest osobą starszą, niepełnosprawną, rodziną wielodzietną / wielopokoleniową, korzysta z pomocy MGOPS w Skawinie itd., które mają pomóc w zmniejszaniu zjawiska „ubóstwa energetycznego”.

Na terenie Gminy funkcjonuje stacja monitoringowa WIOŚ w Krakowie oraz sieć czujników niereferencyjnych (około 15 czujników): AIRLY, Uniwersytetu Jagiellońskiego (Instytutu Fizyki) i LOOKO2.

Kontrole domostw

Straż Miejska wraz z pracownikami Wydziału Ochrony Powietrza UMiG w Skawinie prowadzi kontrole planowe (również w sobotę i niedzielę) oraz realizowane w trybie interwencyjnym na zgłoszenie mieszkańca (w sezonie grzewczym 2018/2019 około 500 kontroli – 5% wszystkich budynków w gminie – stan na koniec stycznia 2019 r.). Informacje o sposobie zrealizowania zgłoszenia upubliczniane są na stronie internetowej – mieszkaniec na możliwość zweryfikowania czy jego zgłoszenie przyniosło rezultat np. w ramach akcji informacyjnej „Mój sąsiad już nie truje”.

Równocześnie z wyżej wymienionymi działaniami:

• Ekodoradca – Krzysztof Szulada zatrudniony w ramach projektu LIFE działa już ponad dwa lata na terenie Gminy Skawina który doradza mieszkańcom w zakresie wymiany źródła ciepła, prowadzi działania edukacyjne w szkołach, przedszkolach, na spotkaniach w sołectwach i mieście, wyklonuje zdjęcia kamerą termowizyjną w okresie zimowym, promuje program rządowy Czyste Powietrze realizowany przez WFOŚiGW w Krakowie,
• od 2018 r. na terenie Gminy jest realizowany pilotaż projektu „Laboratorium Skawina” w ramach którego jest testowany model wsparcia w postaci instrumentów termomodernizacji budynków jednorodzinnych osób zagrożonych ubóstwem energetycznym,
• testowane na terenie miasta były kontrole DRONEM antysmogowym,
• utworzono Radę Społeczną dot. ochrony powietrza – ciało doradcze Burmistrza Miasta i Gminy w Skawinie złożone z przedstawicieli: Skawińskiego Alarmu Smogowego, przedsiębiorców, radnych, organizacji pozarządowych oraz powołanego Wydziału Ochrony Powietrza w Urzędzie Miasta i Gminy w Skawinie,
• stale współpracujemy z Krakowskim Alarmem Smogowym oraz Skawińskim Alarmem Smogowym,
• promujemy składy niehandlujących mułami i flotami i innymi paliwami nie spełniającymi wymogów „uchwały antysmogowej” dla Województwa Małopolskiego na podstawie podpisanego porozumienia,
• realizowane są działania komplementarne np.: likwidacja piecyków gazowych,
• realizowane są kampanie informacyjno-edukacyjne w placówkach edukacyjnych wdrażana jest edukacja ekologiczna,
• zgodnie z zaleceniem Burmistrza MiG Skawina wprowadzono w placówkach oświatowych na terenie Gminy zakaz prowadzenia zajęć ruchowych dla dzieci i młodzieży na otwartym powietrzu po przekroczeniu poziomu 150 µg/ m3 stężenia pyłów zawieszonych PM 10, 
• podpisano porozumienie o współpracy z PGNiG, Tauronem, CEZem i MPEC. W ich wyniku otwarto m.in. punkt informacyjny PGNiG na terenie naszego Urzędu w którym mieszkańcy mogą otrzymać informacje bezpośrednio w Urzędzie w Skawinie,
• na budynkach prywatnych zainstalowano 794 układy słoneczne do ogrzewania wody użytkowej oraz przeprowadzono termomodernizację i zamontowano pompy ciepła, kolektory słoneczne i instalacje fotowoltaiczne na obiektach użyteczności publicznej Gminy Skawina które ograniczają niską emisję, c
• członkowie Wydziału Ochrony Powietrza informują o przekroczeniu norm jakości powietrza już po przekroczeniu normy – wysyłają wiadomość e-mailową do placówek edukacyjnych i społecznych celem zaktualizowania informacji o poziomie zanieczyszczenia na zakupionych dla nich tablicach analogowych,
• realizowane są działania informacyjne – ostrzegawcze już po przekroczeniu normy stężenia pyłów zawieszonych PM10 tj. 50 µg/ m3 w przypadku II i III stopnia informacja rozsyłana jest do mieszkańców również za pomocą systemu SMS oraz uruchamiane jest ostrzeganie prze megafon przez Straż Miejską / Straż Pożarną (w przypadku stanu alarmowego), 
• uruchomiono w Urzędzie infolinię antysmogowa i której pracownicy udzielają informacji na temat zagrożeń wynikających ze smogu oraz potencjalnych instrumentów walki ze smogiem do wykorzystania przez naszych mieszkańców,
• organizujemy TARGI Ciepła. Na Targach są obecni producenci kotłów na paliwa stałe, które spełniają wymagania ekoprojektu określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 oraz nowoczesnych kotłów gazowych o wysokiej sprawności. Mieszkańcy mogą zasięgnąć informacji w temacie odnawialnych źródeł energii (fotowoltaiki i pomp ciepła) oraz budownictwa pasywnego. Targi mają pozwalać mieszkańcom na zapoznanie się z produktami ograniczającymi zanieczyszczenie powietrza z niskiej emisji,
• zrealizowano program Prosument dot. instalacji fotowoltaicznych (138 instalacji) promujący odnawialne źródła energii jako alternatywę do emisyjnych źródeł.

W 2019 r. planowane jest kontynuowanie ww. działań oraz podjęcie nowych do których w szczególności należy zaliczyć:

• wnioskowania o środki dotyczące termomodernizacji budynków jednorodzinnych na terenie Gminy Skawina do Ministerstwa Przedsiębiorczości i Techniki,
• przygotowanie projektu Lokalnego Programu Osłonowego w postaci dopłat do kosztów paliw,
• przygotowanie modyfikacji regulacji dotyczących udzielania dotacji do wymiany starych nieefektywnych źródeł ciepła,
• rozpoczęcie wdrażania projektu dotyczącego odnawialnych źródeł energii w ramach projektu „Czysta Energia Blisko Krakowa”.

Źródło: Gmina Skawina / fot. InfoSkawina