Stanowisko WIOŚ, Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie oraz SAS po spotkaniu z mieszkańcami
Szanowni Państwo, publikujemy poniżej informacje przekazane do mediów przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie (dostępne również na stronie internetowej Wojewody Małopolskiego), a także opublikowane wiadomości na stronie Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie. Na końcu publikujemy również posta opublikowanego na swoim profilu przez Skawiński Alarm Smogowy, po spotkaniu burmistrza z mieszkańcami w skawińskim ratuszu 18 lipca 2019 r. Zapraszamy do lektury!
Stanowisko WIOŚ (przesłane do mediów 19 lipca 2019 r., opublikowane również na stronie Wojewody Małopolskiego, serwis prasowy):
Szanowni Państwo,
dzisiaj odbyło się robocze spotkanie zespołu zadaniowego powołanego 12 lipca 2019 r. przez Wojewodę Małopolskiego Piotra Ćwika do oceny stanu zanieczyszczenia powietrza w gminie Skawina.
Przypomnijmy, że dodatkowe działania – zarówno w postaci powołania zespołu, jak i zintensyfikowanych badań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie – zostały uruchomione w związku z niepokojącymi sygnałami dotyczącymi stanu powietrza wokół terenów byłej Huty Aluminium w Skawinie oraz w kontekście m.in. danych opublikowanych przez Urząd Miasta i Gminy Skawina.
Zaznaczmy, że stan powietrza był dotychczas regularnie monitorowany przez WIOŚ. Podczas dzisiejszego spotkania omówiono wyniki ostatnich badań Inspektoratu przy współpracy z Centralnym Laboratorium Badawczym Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, które zostały przeprowadzone w Skawinie.
Gdzie przeprowadzono badania?
WIOŚ zaprezentował wyniki badań prowadzonych przez dwie stacje pomiarowe znajdujące się w lokalizacji odpowiadającej miejscu, w którym prowadził badania Urząd Miasta i Gminy Skawina. Wyniki WIOŚ opracowane są na podstawie zarówno urządzenia mobilnego, jak i stacjonarnego, mającego docelowo znajdować się w obszarze badanym.
Urządzenia zainstalowane zostały na stacji Ogrody w centrum Skawiny oraz w dodatkowej stacji na terenie strefy przemysłowej w Skawinie.
Jak przeprowadzono badania?
Inspekcja Ochrony Środowiska jako służba powołana do monitorowania stanu powietrza posługuje się określoną referencyjną metodologią i testowanymi urządzeniami. Taką samą metodologią i takimi samymi urządzeniami posługują się inne inspektoraty ochrony środowiska w Polsce. Zarówno metodologię, jak i rodzaj urządzeń stosowanych do pomiarów określają przepisy prawa.
Badania prowadzone przez Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ Oddział w Krakowie są w pełni zgodne z prawodawstwem polskim i europejskim w tym zakresie, a wszystkie urządzenia pomiarowe objęte są nadzorem metrologicznym.
Co badano?
Badania dotyczyły zagrożeń, które według obecnej wiedzy powinny być kontrolowane w kontekście oceny stanu powietrza. Z grupy lotnych związków organicznych (LZO) WIOŚ wybrał grupę substancji najbardziej szkodliwych i agresywnych. Referencyjnymi metodami ciągłymi przebadano benzen, toluen, etylobenzen, o-m-p-ksylen.
Zwróćmy w tym miejscu uwagę, że badania Urzędu Miasta i Gminy Skawina przedstawiają LZO jako całość według jednej nieokreślonej skali – nie wydzielają poszczególnych substancji. Substancją prezentowaną w sposób wyodrębniony jest tam tylko formaldehyd. Zaznaczmy przy tym, że normy dla LZO jako grupy związków nie istnieją. Normy istnieją dla określonych substancji, które są zaliczane do LZO.
W swoich badaniach WIOŚ oznaczył także poziom folmaldehydu.
Jakie są wyniki badań?
Wyniki badań prowadzonych przez WIOŚ w dniach 12-19 lipca 2019 r. wykazały, że stężenia najbardziej uciążliwych substancji z grupy lotnych związków organicznych są na niskim poziomie. Wszystkie wyniki mieszczą się w normie.
Wyniki pomiarów prowadzonych referencyjnymi metodami ciągłymi od momentu zamontowania przyrządów nie potwierdziły wysokich stężeń rejestrowanych przez czujnik zainstalowany przez miasto Skawina.
Obydwa urządzenia pomiarowe WIOŚ miały podobne wskazania.
LINK DO RAPORTU WIOŚ:
http://krakow.pios.gov.pl/2019/07/19/stan-powietrza-w-skawinie-ocena-i-wyniki-badan/
Jak pracuje urządzenie Urzędu Miasta i Gminy Skawina?
Wyniki podawane przez urządzenie Urzędu Miasta i Gminy Skawina budzą poważne wątpliwości.
Po pierwsze, pojawiają się w nich sprzeczności, np. stężenia sumaryczne są mniejsze niż stężenia pojedynczej substancji. Jak wiadomo, suma nie może być mniejsza od jednego ze składników.
Przykładem mogą być wskazania formaldehydu, który to związek jest jedną ze składowych LZO, a którego wartości wykazywane przez czujnik nie spadają praktycznie poniżej 40 ppb, gdy w tym samym czasie czujnik LZO wskazuje wartości w okolicach „zera”.
Po drugie, urządzenie Urzędu Miasta i Gminy Skawina pokazuje bardzo nietypowe skoki stężeń w krótkich okresach. Wskazuje to na bardzo duże prawdopodobieństwo, że aparat, którym Miasto dokonywało pomiarów, uległ rozregulowaniu. Dodatkowo urządzenie działa bez jakiegokolwiek nadzoru technicznego, co oznacza, że nie ma możliwości reagowania na anomalne zachowania urządzenia.
Po trzecie, urządzenie zainstalowane przez Miasto w strefie przemysłowej nie wykonuje pomiarów zgodnie metodyką referencyjną lub równoważną. Urządzenie to nie jest objęte nadzorem metrologicznym, nie posiada wykazanej równoważności do metod referencyjnych, nie istnieją zapisy potwierdzające wykonywania okresowych wzorcowań i sprawdzeń pod kątem zapewnienia jakości wyników badań. Dodatkowo producent urządzenia nie podaje, jakie konkretnie substancje są mierzone.
Czy dodatkowe urządzenie Urzędu Miasta i Gminy Skawina było potrzebne?
Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ Oddział w Krakowie od początku roku zgłaszał gotowość do instalacji dodatkowej stacji pomiarowej w strefie przemysłowej Skawiny. Po stronie Miasta pozostawało wskazanie miejsca i doprowadzenie energii elektrycznej do podłączenia stacji. Liczymy, że tę stację pomiarową Inspektoratu uda się w końcu zamontować.
Ustalenia ze spotkania
- Raport WIOŚ zostanie niezwłocznie przesłany Burmistrzowi Skawiny z prośbą o jak najszybsze przekazanie wyników mieszkańcom.
- Do Burmistrza zostanie skierowane pismo apelujące o głębszą refleksję w zakresie komentowania wyników generowanych przez nieakredytowane i niecertyfikowane urządzenia pomiarowe oraz weryfikowania takich wyników w oparciu o współpracę z powołanymi do tego służbami. Działania niekorespondujące z tą zasadą niepotrzebnie wywołują zbiorowy niepokój i wprowadzają dezinformację.
- Wystosowana zostanie także prośba do Burmistrza Miasta o wspólną pracę z udziałem przedstawicieli WIOŚ i CLB GIOŚ oraz mieszkańców w zakresie monitoringu i oceny działania urządzenia wykorzystanego przez miasto.
- Wojewoda zwrócił się do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska o udostępnienie dodatkowego urządzenia pomiarowego, które oceni zarówno stężenie poszczególnych składników, jak i ich grup (spectrum), a tym samym pozwoli w jeszcze szerszym zakresie zdiagnozować stan powietrza w Skawinie i przedstawić stężenie poszczególnych składników na szerszym tle.
Źródło: MUW w Krakowie
Stanowisko Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie (opublikowane na stronie promocyjnej gminy 19 lipca 2019 r.):
O zagrożeniach jakie niosą za sobą wyniki pomiarów wykonanych na terenie byłej huty aluminium. O zmianach w prawie, bez których ciężko będzie zmieniać Polskę i Skawinę na lepsze. O działaniach jakie podjęliśmy i planujemy podjąć. O strachu i przyszłości. O tym wszystkim rozmawialiśmy z mieszkańcami.
Jeden z dziennikarzy zapytał: czy tylko w Skawinie jest tak źle? – Nie, Szanowni Państwo – powiedział Norbert Rzepisko Burmistrz Miasta i Gminy Skawina – różnica jednak między Skawiną a pozostałymi samorządami polega na tym, że my wywołaliśmy temat, dziś inne samorządy na nas patrzą. Jest lato, nie mamy aktualnie problemu niskiej emisji, walczymy z zanieczyszczeniem powietrza pochodzącym z przemysłu.
– Po raz kolejny Skawina przeciera szlaki, dokładnie tak jak przy niskiej emisji i termomodernizacji, jako pierwsi przechodzimy tę drogę. Mamy jednak za sobą mieszkańców, to bardzo ważne wsparcie – powiedział Tomasz Ożóg. – Pomimo, braku twardych narzędzi, robimy co w naszej mocy, by rozwiązać problem, stąd działania o których na bieżąco informujemy, stąd też stacja, którą sami zainstalowaliśmy na terenie dawnej huty.
Prawo w Polsce powinno się zmienić, bez nowych narzędzi oddanych w ręce samorządów dziś możemy: tylko prosić o kontrole instytucje zajmujące się ochroną środowiska i czekać. Skawina nie chce już czekać, mieszkańcy nie mają siły i zdrowia na czekanie – właśnie o tym powiedzieli głośno podczas spotkania. Naszym celem nie było powiedzenie do kamery „wszystko jest ok”, „nie macie się czym martwić”, lecz rozpoczęcie ogólnopolskiej dyskusji. Dziś konieczne są zmiany zapisów w Prawie Ochrony Środowiska i konkretne rozwiązania w tym m.in., by:
- gminy stały się stroną w postępowaniach dotyczących przedsiębiorstw w zakresie pozwoleń na emisję i pozwoleń zintegrowanych,
- instytucje wydające pozwolenia były zobowiązane do uzyskania opinii rady gminy w zakresie inwestycji zwiększających emisję zanieczyszczeń – nie dla postępowań kompensacyjnych bez zgody gminy!
Co na dzień dzisiejszy wiemy?
W czerwcu został przeniesiony niereferencyjny czujnik prezentujący dane “on line” z ul. Tynieckiej (tu działał kilka miesięcy, nie wskazując tak dużych skoków) na teren byłej huty. Decyzja o tej lokalizacji została podjęta w oparciu o zgłoszenia mieszkańców i przedsiębiorców oraz rekomendacje Rady Naukowej, organu doradczego burmistrza, po weryfikacji pozwoleń posiadanych przez zakłady (na tym terenie działa około 70 podmiotów gospodarczych). Czujnik zamontowano w obrębie jednego z przedsiębiorstw, w bezpośrednim otoczeniu funkcjonujących tam firm (ściana w ścianę na wysokości ok.10 -12 m). Czujnik jest niereferencyjny mierzy pyły w powietrzu – PM 2,5 i PM10 oraz formaldehyd i lotne związki organiczne – to co dla nas najważniejsze pokazuje trend. Wyniki, które zbiera dostępne są online. Nie pokazuje stałych, powtarzalnych zdarzeń, skoki występują głównie w porze nocnej, w dni powszednie jak i weekendy.
Czy na terenie huty jest źle, czy tylko tam?
Tego nie wiemy ale zrobimy wszystko, by się dowiedzieć. W tym celu kolejne trzy urządzenia zostaną umieszczone w 3 różnych punktach miasta. Będą wykonywały pomiary przez miesiąc. Aktualnie pracująca mobilna stacja pomiarowa Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska prowadzi referencyjne badania benzenu toluenu i ksylenu tzw. BTX. Kolejna posiadająca dużo większe możliwości zostanie na początku września sprowadzona do Skawiny – będzie mierzyła jakość powietrza zarówno pod kątem firm na hucie, jak i Valeo oraz firmy Vesuvius. Jeśli jest źle konieczne są szybkie i radykalne działania, jeśli jest dobrze, to sprawdźmy to i miejmy pewność, że powietrze którym oddychamy nam nie zagraża.
Dlaczego nie wysyłacie smsów z ostrzeżeniem?
Wyniki, którymi dysponujemy, nie zostały potwierdzone przez WIOŚ. Pomiar wykonujemy tylko w jednym miejscu w strefie przemysłowej, gdzie zakład jest obok zakładu. Nie wiemy jakie będą odczyty w innych miejscach np. na osiedlach mieszkalnych dlatego dziś nie wysyłamy smsów. Jednocześnie dajemy dostęp do wyników pomiarów online: http://cloud.inter1.pl/skawina/ W przyszłości komunikaty będą wysyłane za pomocą aplikacji eSkawina oraz udostępniane na naszej stronie www. W tym miejscu prosimy mieszkańców o pobranie aplikacji, rejestrację wówczas za jej pomocą będziecie mogli Państwo zgłaszać wszelkiego rodzaju zdarzenia. Im więcej zgłoszeń, które odnotujemy, tym łatwiej pokazać jak ważny jest to dla nas problem!
Co na to przedsiębiorcy działający na tym terenie?
Część z nich, jak Państwo wiedzą, bo te informacje publikujemy na bieżąco, wzięła udział w poniedziałkowym spotkaniu. Nasz plan zakłada serię indywidualnych spotkań burmistrza z przedsiębiorcami z terenu byłej Huty, podczas których będziemy nalegać na ich zgodę na przeprowadzenie wizytacji i badań “emisji na kominie”, wskazanych przez Radę Naukową – czyli grona eksperckiego, profesorów doradzających nam co robić. Tak drogą eliminacji zawęzić krąg poszukiwań.
Prośba do mieszkańców o pomoc:
- zgłoszenia całodobowo można kierować do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska pod nr tel.: 606 382 072
- zgłoszenia wysyłane do nas za pośrednictwem aplikacji mobilnej eSkawina, są rejestrowane, to daje nam znacznie większe możliwości, aplikacja posiada również geolokalizację, czyli kolejne ważne informacje. Prosimy jak największą liczbę mieszkańców Gminy Skawina o pobrania aplikacji oraz dokonanie rejestracji (instrukcję jak to zrobić znajdziecie TUTAJ) W złączniku do pobrania formularz rejestracyjny. Aplikacja od 2020 r. całkowicie zastąpi system SISMS.
Załączniki:
Źródło: OP/PSW – Gmina Skawina
Stanowisko Skawińskiego Alarmu Smogowego opublikowane 18 lipca 2019 r. na Facebooku:
ZAKOŃCZYŁO SIĘ BURZLIWE SPOTKANIE MIESZKAŃCÓW Z BURMISTRZEM.
Wzburzeni i zatroskani o swoje zdrowie i życie mieszkańcy spotkali się w Ratuszu z burmistrzem, przy udziale lokalnych i ogólnopolskich mediów, by wyrazić swój głęboki niepokój i usłyszeć co do tej pory zostało zrobione i co dalej w sprawie emitowanych ze strefy przemysłowej zanieczyszczeń, stanowiących niespotykanie wysokie zagrożenie dla ich zdrowia i życia. Ustalono między innymi:
1. Po kolejnej już kompromitacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, zebrani wnieśli do burmistrza o zaprzestanie opierania działań o tę “działającą tylko teoretycznie instytucję”. Mieszkańcy zaapelowali do burmistrza o wysłanie oficjalnej skargi do Rządu na nieudolne działania WIOŚ i wyciągnięcia konsekwencji, zarówno w tej sprawie jak i sprawie niepodjęcia dalszych badań przez WIOŚ po stwierdzeniu niebezpiecznych substancji wokół zakładów przemysłowych na północy miasta w ubiegłym roku.
2. Mieszkańcy prosili o użycie wszystkich kanałów, w tym użycie nagłośnienia straży miejskiej, systemu informowania , zebrania i wizyty na osiedlach, by ostrzec wszystkich mieszkańców narażonych na niebezpieczeństwo, również tych którzy nie korzystają z Internetu.
3. Premier, Minister Środowiska, Wojska ochrony chemicznej, specjalistyczne oddziały straży pożarnej -Te jednostki wg mieszkańców powinny natychmiast ocenić zagrożenie i o pomoc ich zadysponowania przez Rząd RP, został wezwany burmistrz przez mieszkańców, ze względu na to że WIOŚowi nikt już w Skawinie nie ufa. Zaapelowano o przyjazd najwyższych przedstawicieli Państwa do Skawiny.
4. Mimo, że stacja pomiarowa gminy nie jest zepsuta (potwierdził to producent) i tego, że kiedy była ustawiona w innym miejscu Skawiny przez kilka miesięcy nie pokazywała takich katastrofalnych stężeń LZO, inspektorzy WIOŚ podważają jej wskazania bo nie ma akredytacji, nie przedstawiają też swoich pomiarów, które tak jak dowiedzieliśmy się, mierzą tylko wycinek. Mieszkańcy zaapelowali, że zamiast czekać na stację akredytowaną z WIOŚ (w ubiegłym roku WIOŚ taką już obiecywał) tak bogata gmina jak nasza (i tak przesycona przemysłowo) powinna taką stację kupić już dawno lub wynająć do czasu rozwiązania problemu.
Dziękujemy Urzędowi za spotkanie i prosimy Was wszystkich o monitorowanie sprawy oraz kierowanie zapytań do Ratusza co do postępów w sprawie.
Źródło: Skawiński Alarm Smogowy – FACEBOOK
Stanowisko Skawińskiego Alarmu Smogowego opublikowane 19 lipca 2019 r. po audycji z udziałem wojewody małopolskiego w Radio Kraków:
WOJEWODA MAŁOPOLSKI, skawinianin, Piotr Ćwik, broni WIOŚ i krytykuje władze Gminy Skawina.
Za co? Czy za to, że władze w odpowiedzi na protesty i apele mieszkańców przeciw dławiącemu smrodowi z zakładów i niepokojących doniesień środowiska medycznego, rozpoczęły monitoring powietrza wokół stref przemysłowych za “własne” (gminne) pieniądze, bo podległy wojewodzie WIOŚ nie robił tego od lat, mimo eskalacji problemu jeszcze w 2017 roku, a nawet znalezienia wysoce niebezpiecznych dla nas substancji wokół skawińskich zakładów w ubiegłym roku, i nadal odmawia przeprowadzenia badań wpływu zanieczyszczeń na nasze zdrowie i określenia ich stężeń w emisjach z uciążliwych zakładów?
W wywiadzie możemy usłyszeć:
– Burmistrz Skawiny zdecydował się zakupić urządzenie pomiarowe… na własną odpowiedzialność.
– “Mam pełne zaufanie do WIOŚ i GIOŚ.”
Przypomnijmy, że szefem GIOŚ – Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, jest Paweł Ciećko, który był dyrektorem Małopolskiego WIOŚ przez długie lata i jeszcze w 2017 roku mówił o intensywnych kontrolach dwóch uciążliwych skawińskich zakładów w północnej strefie przemysłowej (Valeo i Vesuvius), gdzie inspektorzy mieli nawet “chodzić po dachach” 
.
Wojewoda stwierdza, że Burmistrz Skawiny nierozsądnymi działaniami wzbudził brak zaufania mieszkańców do tego co robi WIOŚ.
Dodaje również, że urządzenie może wyłapywać toksyczne związki z oparów studzienki kanalizacyjnej. 
Nagranie przeprowadzono wczoraj, wtedy, gdy niemieszczący się w sali obrad skawińskiego Ratusza tłum, domagał się od burmistrza wystosowania oficjalnej skargi do Rządu na działania WIOŚ. Być może właśnie dlatego, nieświadomy sytuacji wojewoda stwierdził:
“Doceniam bardzo działania i starania strony społecznej, które są podejmowane przez Skawiński Alarm Smogowy, ale też uważam, że gmina powinna w otwartym dialogu rozmawiać ze Skawińskim Alarmem Smogowym, ale też z dużo szerszą reprezentacją mieszkańców, na temat tego jakie działania podejmuje, ale też jakie są konsekwencje podejmowania tych działań, bo doszliśmy dzisiaj do takiego punktu, że niby coś wiemy, a tak naprawdę nie wiemy nic, A PSYCHOZA WŚRÓD MIESZKAŃCÓW ZOSTAŁA WYWOŁANA NAPRAWDĘ DUŻA, ZUPEŁNIE NIEPOTRZEBNIE”.
No i wszystko jasne. Podległy wojewodzie WIOŚ przez te wszystkie lata nie monitorował zanieczyszczeń, nawet odmawiał ich efektywnego przeprowadzenia, a wszystko dla mieszkańców, ŻEBY NIE MUSIELI WIEDZIEĆ CZYM ODDYCHAJĄ I USTRZEC ICH OD PSYCHOZY?
Szkoda, że wojewoda nie wspomina, że WIOŚ nawet teraz nie mierzy całego spektrum związków, nawet takiego jak robi to stacja gminna, a badania WIOŚ, jak oświadczył WIOŚ w ubiegłym roku mierząc związki wokół Vesuviusa i Valeo, również nie są akredytowane !!!!
Piotr Ćwik zapowiada, że wyniki badań WIOŚ będą znane dzisiaj. Niestety, ale mieszkańcy Gmina Skawina nie mają już do nich żadnego zaufania, co zostało wyartykułowane wczoraj wielokrotnie przez tłumnie zgromadzonych mieszkańców w Ratuszu, domagających się również wyciągnięcia konsekwencji wobec osób odpowiedzialnych za nieudolność WIOŚ.
Całość audycji tutaj:
https://
Źródło: Skawiński Alarm Smogowy – FACEBOOK
Zobacz także:
https://glos24.pl/glos24/region-podkrakowski/wiadomosci/item/19693-skawina-przestanmy-liczyc-na-wios
https://www.tvn24.pl/krakow,50/skawina-zanieczyszczenie-powietrza-sztab-kryzysowy,953834.html
Mieszkańcy Skawiny domagają się oficjalnej skargi miasta do rządu na nieudolne działania WIOŚ
Zamiatanie pod dywan i dostrajanie wyników, pomiarów do swoich potrzeb. Zawsze tak było !!! Wystarczy wyjść na zewnątrz wieczorem i czuć Valeo, Wezuwiusz, Hutę całą strefę produkcyjną, jakieś lakiery itp. Już ciężko wyczuć zapach Balsena, czy Lajkonik który był przyjemny …. Nawet na Czerwonych Makach na Osiedlu mówią że śmierdzi ze Skawiny, jak wiatr zawieje chmurę smrodów i pyłów, która opada w Krakowie …………..